۱۳۸۸ اسفند ۱, شنبه

اف-4 فانتوم در نيروي هوايي ايران (4)


جنگندهء فانتوم F-4E به شماره سريال 6558 - 3 يكي از نخستين فانتومهاي ايراني به حساب مي‌آمد كه داراي مسلسل در محل دماغه بود. در اوايل جنگ با عراق، اين جنگنده در خدمت اسكادران 11 ام آموزشي پايگاه مهرآباد قرار داشت. به تاريخ 26 سپتامبر 1980، اين جنگنده موفق مي‌شود در چهار كيلومتري تهران، يك فروند ميگ-23 عراقي را سرنگون كند. امروزه تعداد بسيار اندكي از جنگنده‌هاي فانتوم F-4E در مهرآباد يافت مي‌شوند و آنهايي كه هستند، تنها در يگان سنجش و ارزيابي مورد استفاده قرار مي‌گيرند. اين يگان به طور مرتب دچار دگرگوني هواپيماهايش شده است زيرا هواپيماهاي تحويلي به اين يگان، در اختيار صنايع هواپيمايي ايران (IACI) قرار مي‌گيرند تا مورد تعميرات اساسي (اورهال) واقع شوند.

جنگنده بمب‏افكن فانتوم F-4E بارگذاری شده با چهار بمب سقوط آزاد خوشه‏اي BL.755
اين عکس، اندكي پس از سوختگيري هوايي و قبل از انجام يك عمليات ضربتي درون عمق خاك عراق، از درون يك هواپيماي تانكر بوئينگ 707-3J9C گرفته شده است. جنگنده‏‏هاي سريع و پرقدرت فانتوم، توسط ايراني‏ها براي هر ماموريتي استفاده مي‎‏گشتند و اغلب در ماموريتهايشان، بسيار فراتر از انتظار ظاهر مي‏شدند. شگفت‏آور آنكه فانتومها در سراسر جنگ با عراق، تاثيرگذار باقي ماندند و تا پايان ماه مي 1988، در ماموريتهايي چون نبردهاي هوا به هوا، موفقيتهاي خيره‏كننده‏اي در برابر جنگنده‏هاي بسيار مدرن‏تر عراقي بدست آوردند.


در طول دهه 1980، هنگ تاكتيكي 31 ام كه در پايگاه سوم شكاري نوژه همدان (شاهرخي سابق) با دو اسكادران تاكتيكي 31 و 32 مستقر بود، جنگنده‌هاي F-4E و RF-4E را در اختيار داشت. جنگنده F-4E به شماره سريال 6529 - 3 در بيشتر طول مدت جنگ با عراق در اختيار پايگاه سوم نوژه همدان بوده است. عكس منتشره به تاريخ 19 نوامبر 1980 از اين هواپيما، آن را با بمب‌هاي خوشه‌اي BL.755 ساخت شركت بريتانيايي هانتينگتون نشان داده است. در آن تاريخ (28 آذر 1359)، اين جنگنده به همراه سه فانتوم ديگر جهت بمباران استاديوم شهر بدره در عراق كه در آن هليكوپترهاي هايند از نوع Mi-25 پارك شده بودند، ديده شده است. در جریان این یورش، یک فروند فانتوم F-4E به خلبانی سروان محمدیوسف احمدبیگی و کمک سروان ایوب حسین نژادی هدف دو موشک سام قرار می‏گیرد و خدمه حدود ده سال در اسارت عراق باقی می‌مانند.




سرهنگ عباس دوران – سروان منصور کاظمیان
جنگنده F-4E به شماره 6570 - 3 همان فانتومي است كه در اختيار هنگ تاكتيكي 31 ام قرار داشت و توسط سرهنگ عباس دوران و سروان منصور كاظميان در حمله روز 21 جولاي 1982 به مركز كنفرانس سران غيرمتعهدها در مركز بغداد پرواز داده شد. به هنگام نزديك شدن به محدودهء فرودگاه بین‏المللی بغداد، جنگنده به وسيلهء يك سايت موشكي رولند2 غافلگير شده و هدف قرار مي‌گيرد. سروان كاظميان اجكت مي‌كند و به اسارت درمي‌آيد اما سرهنگ دوران هواپيمايش را به ساختمان كنفرانس مي‌كوبد (از برج مراقبت پایگاه الرشید و پالایشگاه الدوره نیز در نقل قولهای گوناگون به عنوان هدف نهایی عباس دوران یاد شده است).

.

جنگنده فانتوم 6684 - 3 مجهز شده به سيستم دوربين نشانه‌روي TISEO در اصل در اختيار هنگ تاكتيكي 91 ام قرار داشت كه در پايگاه هوايي بندرعباس مستقر بود اما در پاييز 1981 با وخامت اوضاع جنگ، جهت تقويت توان جنگي هنگ 31 به همدان فرستاده مي‌شود و از همانجا نيز بلافاصله به پايگاه چهارم وحدتي دزفول برده مي‌شود. اين فانتوم، يكي از هواپيماهاي موفق و به اصطلاح خوش ركاب خلبانان نيروي هوايي ايران بود و در جنگ با عراق، دست كم يك ميگ-21 عراقي توسط اين جنگنده سرنگون شده است.

.

يك عكس هوايي بسيار نزديك از پارلمان عراق (مجلس الوطني) در بغداد كه به وسيلهء هواپيماي RF-4E در روزهاي نخستين جنگ با عراق گرفته شده است. (خلبان: بهرام ایکانی)

.

هواپيماي RF-4E به شماره 6510 - 2 يكي از اندك فانتومهاي شناسايي نيروي هوايي ايران بود كه توانست از جنگ بسيار طولاني با عراق جان سالم به در برد و در بيشتر مدت جنگ در اختيار پايگاه سوم نوژه همدان قرار داشت. در نوامبر 1973، يك فانتوم شناسايي كه توسط خلبان ايراني و كمك آمريكايي هدايت مي‌شد، بر فراز خاك شوروي، توسط جنگنده MiG-21SMT رهگيري مي‌شود. ميگ روسي، مسلسلش را به كار مي‌گيرد و چهار موشك هوا به هواي K-13 خود را نيز به سمت فانتوم ايراني شليك مي‌كند كه به وسيلهء مانورهای سنگین سرگرد شکوه نیا و همچنین تلاش كمك خلبان آمريكايي و بهره‏گیری وی از سیستمهای پیشرفتهء الکترونیکی هواپیما، همگي موشکها به هدر می‏روند و سرانجام خلبان ميگ-21 ناچار مي‌شود جهت سرنگوني فانتوم ايراني، هواپيمايش را به آن بكوبد.
.

فانتوم D به شماره 602 – 3 که متاسفانه در دسامبر 1968 به دلیل نقص فنی سرنگون ‏شد.

.

هنگ 32 تاكتيكي كه در پايگاه سوم شكاري نوژه همدان (شاهرخي سابق) استقرار داشت، داراي دو اسكادران شكاري 306 و 308 بود كه از جنگنده‌هاي بمب‌افكن‌هاي F-4D بهره مي‌گرفتند. هردوي اين اسكادرانها پس از پايان جنگ با عراق، در اواخر دهه 1980 منحل شدند و هواپيماهايشان به هنگ تاكتيكي 71 منتقل گرديدند. در عوض، هنگ 32 با دو اسكادران تازه تشكيل 33 و 34 مجهز به جنگنده‌هاي F-4E تاسيس مي‌شود. به اسكادران 33 ام، چهار فانتوم شناسايي RF-4E نيز اضافه مي‌شود و اين تركيب پروازي، تاكنون حفظ شده است.

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست: